Văn học - Cuộc sống - Trang 5

Mới làm thơ được vài năm nhưng thơ của Đặng Xuân Xuyến đã tạo được nét riêng, thường ngắn gọn, súc tích, tiết tấu nhanh, tứ thơ mới, khẩu khí mạnh, ngôn ngữ giàu hình ảnh so sánh và dễ cảm, nhất là ở thể thơ tự do.

Giả Đảo (chữ Hán: 賈島, 779 - 843), tên chữ: Lãng Tiên, hiệu: Kiệt Thạch Sơn Nhân, là một nhà thơ Trung Quốc thời Trung Đường. Ông cùng với Mạnh Giao, Lý Hạ được các nhà nghiên cứu văn học liệt vào hạng tiêu biểu của phái thơ “khổ ngâm”.

- Ông là ai? Là nhà thơ đã xuất bản 12 tập thơ, trong đó không phải không có những tập khá, không phải không có những bài thơ hay.

Đã mấy năm sống ở Sài Gòn với hai mùa: Mùa mưa và mùa khô, quanh năm ngày tháng nắng vàng rực rỡ, trong tôi dường như đã quên mất mùa thu và cũng quên cả các câu thơ về mùa thu đã thuộc bấy lâu thì bất chợt nhận được 2 bài thơ: Sớm Thu của nhà thơ Nguyễn Khôi và Thu Sớm của nhà thơ Đặng Xuân Xuyến làm tôi bật nhớ ra mùa thu đang về trên miền Bắc.

Bài thơ Tim Đau của Đặng Xuân Xuyến là một bài thơ có nỗi lòng, có tâm trạng, có ma lực ám ảnh, gây xúc cảm cụ thể mà phiêu diêu, ngôn ngữ thẳng tưng mà vẫn mênh mang ý tứ, cấu từ chữ nghĩa đời thường, không cầu kỳ trau chuốt mà thu hút...

Vào dịp Hội Nhà văn Việt Nam kỷ niệm “sinh nhật” lần thứ 60 thì tôi cũng vừa tròn 40 tuổi hội viên. “40 năm ấy biết bao nhiêu tình”!

Không có nhiều hiện tượng nổi bật như 15 năm cuối thế kỷ 20: Nguyễn Huy Thiệp, Phạm Thị Hoài, Bảo Ninh, văn xuôi Việt Nam mười lăm năm đầu của thế kỷ 21 đi vào tiếng rì rầm của đời thường, cạnh tranh với các lĩnh vực nghệ thuật khác trong chinh phục công chúng.

Diễn từ trong buổi lễ vinh danh, Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh trao chứng nhận “Danh nhân văn hóa Việt Nam thời hiện đại” cho nhà báo Phan Khôi (Khách sạn REX, 141 Nguyễn Huệ, Quận 1, TPHCM ngày 24/03/2017)

Chúng không thể gọi là thơ được bởi cả tất cả đều vô hồn, đều là làm xiếc chữ của một nhà ảo thuật có nghề.

Ngoại xâm trước mắt đâu phải chỉ lấn đất lấn biển. Nó lấn cái đầu. Cái đầu ấy, ngoại xâm muốn ta giống nó. Nó rất sợ ta khác nó. Nó muốn ta giống nó bằng văn hóa, bằng ý thức hệ. Nó sợ ta khác nó với Phan Châu Trinh. Bởi vì chỉ cần ta định nghĩa ta là Phan Châu Trinh, ta có cái đầu văn hóa mở ra với những chân trời khác

Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh hội tụ đầy đủ và tinh tuý nhất những đặc điểm trên trong phong cách văn chính luận của Người, đặc biệt là tính luận chiến mạnh mẽ, sắc sảo trong việc tranh biện với kẻ thù , cụ thể ở đây là thực dân Pháp .

Cách đây chừng mấy số báo, tôi có kể về cuộc gặp gỡ khá đặc biệt. Nhân dịp về dự Lễ Khánh thành Trạm phát sóng trên đỉnh núi Tam Đảo của Đài Tiếng nói Việt Nam, tôi quyết định ghé qua trại tù thăm Dương Tự Trọng. Đây cũng là lần đầu tiên trong đời, tôi thăm một người tù.

Ấy là hơi thở nhẹ của một cô gái quê trong bài thơ NGƯỜI DƯNG của nhà thơ Đặng Xuân Xuyến. Và nghe xong tiếng thở ấy, ta như nhìn thấy cô gái đang trong đám hội nhưng không đứng trong đám đông dân làng mà đứng lẻ ra mé ngoài, ngóng mắt về phía đường xa mong đợi và mong đợi đến độ:
Đã mòn con mắt lá răm

Ngày 17/2 của tôi bắt đầu bằng một cú điện thoại của một người bạn là nghệ sĩ ở nước ngoài.

Với một nơi trang nghiêm như Văn Miếu, lại đúng vào ngày Thơ Việt Nam, mà xảy ra việc đạo thơ công khai, trắng trợn, được viết chữ to trên panô, treo công khai trước mắt hàng nghìn văn nhân, mạc khách, kể cả hàng trăm du khách nước ngoài với nhiều quốc tịch khác nhau tới xem, mà thấy buồn.

Trong ngày thơ, ai cũng muốn có mặt, ai cũng muốn thơ mình xuất hiện, nên cái việc chọn người đọc thơ, chọn thơ công bố khó vô cùng, lơ mơ là ăn chửi.

“Trong mắt ai” nhà thơ nhìn thấy mà lại “trong mắt ai”. Lòng thi sỹ cảm giác vẻ đẹp ấy là của trời, không phải của mình, có chút gì đấy như sự “ghen”, ghen với đời, bâng quơ ghen với ai, sự ghen đáng yêu của tuổi 50 tự biết mình, tiếc cho mình!

(Nhân kỉ niệm 10 năm trannhuong.net)

Trích trong: ĐIỂM YẾU CỦA NGƯỜI ĐÀN ÔNG MẠNH MẼ của Đặng Xuân Xuyến ; xuất bản năm 2006 -

Bàn về văn học trào phúng Việt Nam,  GS Nguyễn Hoành Khung trong  “Lời giới thiệu Truyện ngắn Việt Nam 1930-1945, tập I”  đã viết: “Truyện ngắn trào phúng của Nguyễn Công Hoan là hiện tượng chưa có tới hai lần trong văn học Việt Nam” 

NDX.net - Ngày 02-2-2017, trang NDX.net đăng bài "Đầu Xuân thì thầm với nhà thơ Nguyễn Khôi" của tác giả Nguyễn Ngọc Kiên.
Ngay sau khi bài báo được đăng, bản web nhận được thư của Nhà thơ Nguyễn Khôi dẫn đường link bài của tác giả Châu Thạch đăng trên blog Văn nghệ Quảng trị. Để rộng đường dư luận, chúng tôi xin giới thiệu với bạn đọc bài viết này của tác giả Châu Thạch.

Nhà thơ Lê Mai thẳng thắn cho rằng: Thơ Nguyễn Khôi không độc đáo. Không lạ. Không sang trọng! Nhưng thơ Nguyễn Khôi cuốn hút rất nhiều người đọc.

Em đã suy nghĩ nhiều, vô cùng suy nghĩ khi viết thư này cho anh. Bởi em rất không muốn làm anh đau lòng. Thiên hạ xưa nay cứ nghĩ rằng lòng gà là một thứ không đáng bao nhiêu, thậm chí ở một số quốc gia, lòng gà còn cho không. Họ nhầm. Lòng gà rất mênh mông và chứa đựng rất nhiều điều sâu kín.

- Hồi đầu xuân năm ngoái, chúng tôi vô cùng ngạc nhiên khi được nhìn thấy trong lễ hội Ná Nhèm ở Bắc Sơn tỉnh Lạng Sơn, họ rước bức tượng tàng thinh (của quý người đàn ông) một cách công khai. Bức tượng gần như nguyên xi, dựng cả cụm dương vật, bao gồm đủ bộ “súng ống và lựu đạn”. Tác phẩm được miêu tả chân thực đến từng chi tiết như vốn có. Thật kinh hãi! Bức tượng đang trong tư thế thượng phong hùng dũng. Nó cứ thế nghễu nghện đi giữa dòng người ồn ào tấp nập ngược xuôi. Bức tượng đi đến đâu lại được mọi người hớn hở vui vẻ chào đón như một linh vật cầu phúc.

Đêm ... bây giờ thì không ngủ được. Trạng thái cô đơn trống trải dường như được thay thế bằng niềm khát khao có thật ở cuộc đời. Sự mãnh liệt của tình yêu, của hạnh phúc lứa đôi được so sánh như những "trận cuồng lũ", như "ngấu ải chờ mưa", chỉ có khát và khát ...

Có vô số bài viết về Văn Thùy dị nhân, Lục bát Văn Thùy… Mà hầu hết các bài viết đó đã phong cấp bậc cho nhà thơ này cùng lục bát của ông ấy; rất hiếm thấy tác giả nào có đôi dòng viết về cái dở trong lục bát Văn Thùy. Chính vì vậy, đọc bài viết của tác giả Đặng Xuân Xuyến, tuy rất kiệm lời nhưng đã có cách đánh giá công bằng và tỉnh táo, nhất là ở mấy câu cuối bài:

Gs Hoàng Chương là ai, tui đã nói nhiều trên blog Quê choa năm 2013 rồi, giờ chán không buồn nhắc lại. Ai muốn biết xin đọc bài này là biết ngay:

Nghiên cứu trường hợp bài thơ Mưa xuân trong bài viết này có những ý nghĩa khoa học sau:

Đời người tưởng dài, nhưng khi quay đầu lại mới thấy thật ngắn ngủi. Trong cuộc sống xô bồ ấy, đã bao giờ bạn nghiêm túc tự hỏi: Mục đích của đời người là gì? Vì điều gì mà sống? Và rốt cuộc cả đời truy cầu là điều gì?

Năm ngoái đang ở Sài Gòn, tình cờ nhà văn Trần Thúc Hà tặng tôi cuốn tạp chí Văn Mới có đăng truyện ngắn “Bóng chiều” của anh. Lướt qua tôi thấy hay.

Ngày khai giảng phải thực sự là ngày hội đưa trẻ đến trường. Ngày khai giảng là ngày lên lớp học bài của năm học mới.

Kể từ khi Tử viết bài thơ "Đây thôn Vỹ DẠ " gửi Cúc đến nay đã được 71 năm...mà cái "án" văn chương này còn biết bao điều kỳ bí để người đời tốn biết bao bút mực (hàn mặc) bàn tán về Nó ? Đấy là cái duyên thơ, cái "son phấn có thần, thơ vô mệnh" cho dù người viết tặng và người được tặng đã đi vào thiên cổ nhưng Thơ thì vẫn cứ làm day dứt lòng người yêu Nó ?