Văn học - Cuộc sống

Bài thơ ‘Mẹ tôi chửi kẻ trộm’ vừa được trao giải cao nhất cuộc thi thơ báo Văn Nghệ 2019-2020, đã hứng chịu sự phản ứng gay gắt của công chúng

Vanvn- Với 95 năm tuổi trời, hơn 60 năm tuổi nghề và hơn 160 đầu sách đã xuất bản, đến nay, Tô Hoài là một trong số ít nhà văn hiện đại Việt Nam đạt được nhiều con số kỷ lục trong sự nghiệp sáng tác.

Vanvn- Trịnh Công Sơn là nhạc sĩ có nhiều người hâm mộ nhất. Đi đến đâu, tôi cũng thấy người ta hát ca khúc của anh. Nhạc Trịnh không chỉ ngự trị khắp mọi xó xỉnh của xứ Việt này mà còn len lỏi đến tận những ngóc ngách sâu thẳm nhất trong cõi tinh thần của người Việt ở Hải ngoại. Dường như ở đâu, Trịnh Công Sơn cũng có người yêu mến. Nhưng có lẽ cho đến tận lúc giã biệt cõi đời này, nhạc sĩ cũng không biết anh có một khán giả ngoại quốc còn say anh cuồng nhiệt hơn bất cứ người hâm mộ nào. Đó là vị Giáo sư trẻ người Đức Frank Gerke.

Vanvn- Trước khi gây chấn động văn đàn với tác phẩm Tướng về hưu, Nguyễn Huy Thiệp đã công bố trên báo Văn Nghệ hai truyện ngắn (Mỵ, Vết trượt). Nếu tiếp tục cách khai thác chất liệu sáng tác và bút pháp của những truyện ngắn này, có lẽ ông vẫn tìm được một vị trí trong văn học sử nhưng không thể trở thành hiện tượng độc đáo gây nhiều tranh cãi như chúng ta chứng kiến suốt ba thập niên văn học.

(Vanchuongphuongnam.vn) – Nhiều khi mình dại đột, mình kiêu ngạo, rồi cứ tin là mình hay, thực ra mình dở lắm. Mình vừa dốt, lại còn kiêu ngạo, hiếu thắng, rồi đủ trò cả. Mình cứ tưởng mình là tinh vi, không ăn thua đâu. Văn chương nó không cần sự tinh vi. Nó cần sự tinh tế. Nó cần sự trong trẻo. Nó cần sự vô tâm…

- Mỗi khi nhắc tới Nguyễn Huy Thiệp, tôi lại được “hồi quang” tới miền sáng thanh xuân những năm “tuổi 20 yêu dấu”. Có nhiều trùng hợp thiên duyên giữa chúng tôi, những người đeo đẳng văn chương như lựa chọn duy nhất để sống trọn phận kiếp này. Làm gì có chuyện “mất đi”, khi tiếng gầm, uy phong của “con hổ” ấy vẫn còn dư vang giữa rừng người náo động.

Chúng ta có thể nói: văn của ông là sự nổi giận tựa cơn hỏa hoạn, nhưng đó là sự nổi giận của lương tâm trước sự suy đồi và giả dối của con người.
 

Marion Hennebert là người có kinh nghiệm văn chương, vẫn tự hào là đã đưa Václav Havel ra với thế giới bên ngoài, khi dịch ông sang tiếng Pháp. Và đã khám phá và dịch Cao Hành Kiện, Nobel 2000. Lần này, Marion "nhất định" rằng Nguyễn Huy Thiệp sẽ đoạt giải, và bà đã vận dụng tất cả mọi phương tiện để… thành công.

Người lính và chiến tranh cách mạng đối với các tác giả trẻ không chỉ là đề tài văn học, đó còn là câu chuyện của giá trị lịch sử, văn hóa, con người, bài học giáo dục truyền thống, đạo đức cho hiện tại và tương lai. Chiến tranh và người lính, trong cách nhìn, cách cảm nhận và thể hiện của các nhà văn trẻ, hẳn nhiên sẽ khác với các thế hệ nhà văn đi trước, nhưng cũng vì thế, chúng ta có thêm cơ hội để chứng kiến những chuyển động của đời sống tinh thần, của tư duy nghệ thuật, mà hơn hết là cảm quan về giá trị được hình thành trong thế hệ trẻ.

TTO - "Bản chất của Nguyễn Huy Thiệp là một nghệ sĩ. Anh ấy viết văn, đào sâu suy nghĩ là vậy nhưng tâm hồn lại rất yếu đuối, dễ vỡ. Đó cũng là duyên kiếp, rồi cũng đến lúc, anh ấy cũng buông tay để ra đi".

Tôi đã đọc những câu thơ có lẽ là cuối cùng trên giường bệnh của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp – một tên tuổi lừng lẫy trên văn đàn Việt Nam cuối thế kỷ XX đầu thế kỷ XXI…
 

nguyenduyxuan.net: Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả. Bạn đọc quan tâm xin liên hệ trực tiếp với tác giả Phạm Đức Nhì.

Vanvn- Nói đến ngôn ngữ, lại nhớ Tô Hoài. Ông là nhà văn Việt Nam đứng vào hàng giàu ngôn ngữ văn học nhất. Vì sao Tô Hoài lại có được vốn ngôn ngữ cỡ “Thạch Sùng” như vậy? Có lẽ vì cả cuộc đời Tô Hoài gắn bó với người dân, từ người dân ven đô, người dân nội đô, tới người dân quê khắp các vùng miền Bắc, từ miền xuôi tới miền ngược.

Vanvn- Nhà văn Hữu Mai (1926 – 2007) tên khai sinh là Trần Hữu Mai, sinh tại Nam Định, vùng đất có nhiều văn nhân nổi tiếng. Tính từ năm 1946 khi tham gia tự vệ thành tại Hà Nội đến 1983 rời quân ngũ với quân hàm Đại tá (sang công tác tại Hội Nhà văn), thì ông có gần bốn mươi năm gắn bó với quân đội. Đã in khoảng 60 đầu sách với những tác phẩm: Cao điểm cuối cùng (tiểu thuyết, 1960), Vùng trời (tiểu thuyết, 3 tập, 1975, 1976, 1980), Ông cố vấn (tiểu thuyết, 3 tập, 1985, 1987, 1990)…

Tạ Duy Anh là một trong những nhà văn đương đại tiêu biểu của văn học Việt Nam thời kì đổi mới. Ông đã làm nhiều nghề trước khi bước vào văn chương chuyên nghiệp và làm việc lâu nhất với vai trò biên tập viên ở Nhà xuất bản Hội Nhà văn. Ông đã xuất bản nhiều tiểu thuyết, truyện ngắn, truyện vừa, tản văn… Riêng về tiểu thuyết có thể kể tên các cuốn: “Đi tìm nhân vật”, “Lão khổ”, “Thiên thần sám hối” và gần đây nhất là “Đất mồ côi”.

Danh sách các Hội đồng chuyên môn và Ban công tác Hội Nhà văn Việt Nam khóa X vừa được công bố, làng văn lại rộn ràng. Một số nhà văn băn khoăn, một tác giả tên tuổi nhưng liệu có làm tốt vai trò Chủ tịch Hội đồng văn xuôi? Rồi những câu hỏi khác: Tác giả nọ, kia thế nào? Sao chưa từng nghe tên? Ban Nhà văn Trẻ mà thành viên hội đồng lại không trẻ v.v..
 

Khi đại văn hào Mỹ Ernest Hemingway quyên sinh vào năm 1961, cả thế giới “sốc nặng”! Suốt hàng thập kỷ đã có khá nhiều giả thuyết xoay quanh những lý do thực sự phía sau việc này.
 

Chuyện về một câu thơ, thậm chí cả bài thơ có những cảm nhận trái ngược là lẽ thường. Người này bảo hay, người kia bảo bình thường, hoặc người này hiểu thế này, người kia hiểu thế kia cũng là "chuyện thường ở huyện". Thơ mà! Thế nên dân gian mới gắn cho thơ, cho nhà thơ những cặp từ: “thơ thẩn”, “lẩn thẩn”,...

Vanvn- Tôi nhớ khi Nguyễn Tuân mất (tháng 7 năm 1987), Nguyễn Minh Châu trong bài báo Người cầm bút ấy… có viết rằng: “Đời người được cưng chiều. Thời nào ông cũng được người đời hết mực nâng niu chiều chuộng, vì lòng mến mộ một tài năng đích thực và đồng thời vì một khát vọng cháy bỏng của mọi con người: được sống giữa cõi đời này với tất cả các bản ngã đích thực của mình. Nhà thơ Chế Lan Viên một lần nói với tôi: Văn chương ta mà tất cả đều là Nguyễn Tuân thì mệt quá, nhưng thiếu đi một Nguyễn Tuân thì thiệt to quá, hổng lớn quá, thiếu đi nhiều quá!” Nhắc tới Nguyễn Tuân là nhớ đến mấy câu ngắn gọn nhưng thật đầy đủ về ông của nhà văn cùng thời Nguyễn Đình Thi: “Đây là nhà văn suốt đời đi tìm cái đẹp, cái thật. Là người sinh ra để tôn thờ Nghệ Thuật với hai chữ viết hoa.”

"Tôi nhớ lần đầu tiên hai người gặp nhau. Vào khoảng đầu năm 1980, tôi từ Trường Đại học Mỹ thuật công nghiệp về thăm ông. Hai cha con đang ngồi tâm sự với nhau thì thấy nhạc sĩ Hồng Đăng cùng nhạc sĩ Trần Tiến mở cửa vào, đằng sau là một thanh niên đội chiếc mũ vải mềm, một chiếc kính trắng gọng đồi mồi to ngự trên khuôn mặt bé nhỏ. Dáng vóc gầy gò khép nép, chàng trai chắp tay cúi gập người chào cha tôi với chất giọng Huế nhỏ nhẹ: "Dạ! Con chào chú".

Nhân ngày giỗ thứ 149 Thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa (21/ Giêng Nhâm Thân, 1872 – 21/ Giêng Tân Sửu, 2021)

VOV.VN - “Nhà văn Tô Hoài đã giã biệt chúng ta để đi vào cõi không cùng. Đó là một tổn thất không gì bù đắp được”.

Cả ngày nay, cứ bần thần nghĩ về anh: Giỏi như anh, tử tế như anh và am tường lý số như anh, vậy mà vẫn phải chấp nhận sự an bài của thiên định đặt vào thế hãm địa...!

Vanvn- Nhà văn Võ Quảng là cây bút xuất sắc về văn học thiếu nhi ở nước ta. Ông viết cả thơ lẫn văn xuôi, cả lứa tuổi thiếu niên và lứa tuổi nhi đồng. Ở thể loại nào ông cũng thành công, để lại dấu ấn đậm nét trong lòng bạn đọc nhỏ tuổi.
 

- Chú giải: Bài thơ này Đặng Xuân Xuyến viết tặng một số bạn đọc có hôn nhân trắc trở, không phải là bài kệ, bài phú luận sao tình dục, vì thế bạn đọc yêu thích môn tử vi chỉ nên coi là những dòng cảm thán về một số trường hợp dễ đưa hôn nhân đến thất bại, vì bài thơ chỉ đưa ra những ý nghĩa nguyên thủy của một số sao, bộ sao, chưa chịu sự tác động, chi phối của Âm Dương Ngũ Hành, của Cách-Cục, và ảnh hưởng qua lại giữa các tinh đẩu… được biểu hiện cụ thể trên từng lá số.

Rằm xuân lồng lộng trăng soi
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân
Giữa dòng bàn bạc việc quân
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.

(Vanchuongphuongnam.vn) – Mùa xuân tựa men nồng làm đắm say biết bao tâm hồn thi sĩ. Từ đó, vườn thơ mùa xuân kết tinh nhiều tứ thơ hay “mê hoặc” trái tim người yêu thơ. Lắng sâu cảm xúc trong những bài thơ xuân, người ta bừng ngộ những lẽ sống cao đẹp đáng quý vô cùng.

Trong nền văn học Việt Nam hiện đại, tiểu thuyết Số đỏ của Vũ Trọng Phụng là tác phẩm quen thuộc với nhiều thế hệ bạn đọc.

(Vanchuongphuongnam.vn) – Thơ là nghệ thuật ngôn từ, mà ngôn từ thì không đánh mất theo thời gian, nó tồn tại qua mọi thăng trầm biến đổi. Ngay từ khởi thủy, khi loài người có ngôn ngữ là đã có mặt thơ. Có thể lúc đó, thơ tồn tại như những lời cầu khẩn với thần linh, hoặc là ca từ của những bài hát sơ khai như thể hiện một cảm trạng của con người đối với thực tại muôn vàn bí ẩn.
 

(Vanchuongphuongnam.vn) – Trong phong trào Thơ mới, các thi nhân viết khá nhiều về thơ xuân. Vì nó rất hợp với những nét trẻ trung, những băn khoăn rạo rực, những thổn thức tin yêu của tâm hồn trước những chồi non, cánh én và nụ hoa e ấp báo hiệu xuân sang. Đó cũng là nguồn thi hứng không bao giờ cạn của các nhà thơ từ xưa đến nay.

Trong Tập 64 BÀI THƠ HAY, Nxb Hồng Đức 2020 – Bình luận về “Người đàn bà trắng”, nhà nghiên cứu văn học Trần Đức – Nguyên CB Viện ngôn ngữ và văn hóa dân gian đã viết: “Người Đàn Bà Trắng là một bài thơ tình hay, điển hình, viết theo thi pháp của dòng thơ tượng trưng hiện đại Châu Âu. Những yếu tố thơ tượng trưng xuyên suốt khắp bài…”.

VHSG- Cuộc tọa đàm ra mắt sách Đặng Đình Hưng – một bến lạ đã được tổ chức tại Trung tâm Văn hóa Pháp, Hà Nội vào tối 20.1 với sự tham gia của nhiều diễn giả và nghệ sĩ dương cầm Đặng Thái Sơn, con trai ông. Nhân dịp này, xin giới thiệu cùng bạn đọc bài viết của nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha về cố nhà thơ Đặng Đình Hưng, một cái tên đã để lại nhiều di cảo đặc biệt trong nền thơ Việt Nam.

Trong số 12 con giáp, Tí 子 (chuột) là con vật nhỏ bé nhỏ, hèn mọn, nhưng lại chễm chệ chiếm ngôi đầu.

-Trải qua một chặng dường dài của văn học nghệ thuật từ xưa đến nay, có lẽ thơ ca vẫn là một trong những loại hình được bàn bạc và phổ biến cũng như có số người tham gia sáng tác nhiều hơn cả.
 

Tô Hoài (1920 -2014) là một trong những “cây đại thụ” của nền văn xuôi  Việt Nam hiện đại. Ông không chỉ giữ kỉ lục về số lượng và thể loại tác phẩm xuất bản (hơn 200 đầu sách), mà còn được mệnh danh là nhà văn “của những  phong tục, tập quán đất nước” .

PH-Tôi nhớ sinh thời tác giả của Bỉ vỏ từng “phán” về đồng nghiệp của mình rằng: Kim Lân là nhà văn một lòng đi về với “đất” với “người” với “thuần hậu nguyên thuỷ” của cuộc sống nông thôn. Thật không chê vào đâu được lời “truyền thần” ấy của nhà văn Nguyên Hồng! Sự nghiệp và những quan niệm về văn chương của tác giả Vợ nhặt qua những lần chúng tôi tiếp xúc và ghi lại đáng để những người đi sau suy ngẫm.

Bài viết khái quát những đóng góp vĩ đại của Nguyễn Du trong sáng tác nghệ thuật, chủ yếu là nêu các thành tựu của Truyện Kiều và thơ chữ Hán của ông. Về Truyện Kiều bài viết điểm lại các giá trị nổi bật về tư tương và giá trị về nghệ thuật ngôn ngữ, nhấn mạnh tư tưởng nhân đạo, thương người chỉ có từ thế kỉ XVIII và Nguyễn Du đã kết tinh thành chủ nghĩa cảm thương trong Truyện Kiều.

Tôi có đọc Nguyễn Hoàng Đức nhưng chỉ đọc lướt ít bài vì thế không để lại chút ấn tượng nào về văn chương của ông cả. Nhưng thật oái oăm, những bài viết về Nguyễn Hoàng Đức thì tôi lại nhớ rất lâu, có lẽ vì cách viết của các tác giả, vì chân dung của ông được các tác giả tạc khéo quá, ấn tượng quá.

Trong rất nhiều người Việt Nam có lẽ tôi là một người may mắn đã trở thành nhân vật trong ít nhất một bài viết ngắn của ông. Đó là bài ông viết về mấy anh em chúng tôi thuở còn đang làm tờ Văn Nghệ Trẻ của Hội Nhà văn.

Đọc: "Mẹ ạ! / chiều nay con nhớ quá / Cắn môi mình / mặn chát một rẻo quê..." tôi cũng thấy se lòng, cũng bất giác có cùng tâm trạng "cắn môi mình" để khỏi bật ra tiếng nấc.

"Một lần cõng mẹ nháo nhào bóng xiêu" như bồi thêm để cảm xúc nơi người đọc thêm se sắt.

Thơ bà không nói đến những chuyện to tát, những răn dạy giáo huấn về đạo làm người, cũng không sa vào dòng thơ thế sự chính trị để gây "ấn tượng" mà đa phần chỉ là những chuyện "vụn vặt" đời thường của cuộc sống: những lần về quê, những chuyến thăm bạn, những chia sẻ cảm thông với phận nghèo, với phận đời gái cơ nhỡ...

Nói về thành tựu của văn xuôi Việt Nam đầu thế kỉ XX, lâu nay, các nhà nghiên cứu văn học sử thường nhấn mạnh đến những cách tân lớn về chữ viết, về thể loại, về phương pháp sáng tác, về ngôn ngữ, những đổi mới trong quan niệm về nghệ thuật, về con người…

Ở khổ đầu của 2 bài thơ này, không những giống ý 100% mà có những câu còn giống nhau gần tuyệt đối. Tôi lan man đôi chút bởi thi thoảng trên mạng xã hội (facebook chẳng hạn) có chuyện tố nhau "thằng này ", "đứa kia"... "đạo thơ" của xyz...

Giọng thơ cũ, hình ảnh cũ nhưng Kiên Duyên đã làm mới cách thể hiện nên câu thơ mộc mạc mà lấp lánh, đằm sâu lòng biết ơn và sự kính trọng với đấng sinh thành.

Thế là trong làng báo xứ Nghệ không còn Tạp chí VHNA nữa, nhưng người xứ Nghệ vẫn viết báo, làm báo; vẫn dùng các cơ quan báo chí để chuyển tải thông tin thời sự chính trị; để nêu ý kiến, giãi bày tâm tư, nguyện vọng; để bàn thảo những giải pháp phát triển kinh tế - xã hội; để phổ biến những giá trị văn hóa tinh thần mà các loại hình văn hóa nghệ thuật tạo ra...

Bạn đừng ngạc nhiên khi những nhà văn nhịn ăn, nhịn mặc, vét từng đồng bạc cuối cùng mua sách của mình tặng bạn, hạnh phúc đặt một chữ ký tên mình lên trang sách mới ra, mà không đòi hỏi điều gì hết, dù sách đó tặng bạn, bạn để lên giá sách, để ở góc phòng, thậm chí nhận sách xong, hỉ hả xong, bạn còn để quên ở quán ca phê mà không thèm quay lại lấy...
 

"Tóc trắng thôi vương mùi thế luỵ
Tình xanh còn hạn cuộc la đà
Chữ nghĩa mót bòn dăm bảy vốc
Rong chơi hoan hỉ nẻo gần xa"

Đoàn Tử Huyến đang cao đàm khoát luận Đông Tây kim cổ, thoảng có bóng hồng là mặt ngẩn tò tè, nhớn nhác rỉ tai em nào em nào, duyệt được không duyệt được không.

Lý do khiến Phan Khôi (1887 - 1959) phải tìm gặp bằng được Vũ Hoàng Chương - tác giả “Bài ca sông Dịch” - là sau khi ông được nghe đọc bài thơ này.

HOA NHÀI nhỏ bé, bình dị không hề có độc tính... Hương thơm của nó bền lâu ngay cả khi đã khô héo. Khi ta ngửi mùi thơm lại rất dễ chịu làm dịu sự căng thẳng cho trí não. Từ ngàn xưa ông cha ta đã biết được tác dụng này mà đem ướp vào trà để uống, phơi khô cho vào túi để dưới gối, đeo bên mình…

Nhà văn Lưu Trọng Lư trong thiên tiểu luận: Một cuốn kinh về tình thương [12, tr.139] đã thâu tóm khá tài tình hồn cốt của kiệt tác Truyện Kiều.

Mùa bão lũ năm nay chưa hết, tháng 10 (dương lịch) đã chiếm kỷ lục, tháng 11 đã có báo động mấy cơn có thể là siêu bão (ouragan), thậm chí không thể nói đến tháng 12 sẽ không còn nữa.

Đọc 2 bài thơ tình "Tôi đi tìm tiếng ơi" và "Giết" của Nguyễn Tấn Thành tôi thấy lạ lắm: Thật diết da, thật khắc khoải, thật hy vọng và cũng thật nhiều bi lụy, tuyệt vọng. Tất cả những cung bậc tình cảm đó đều có trong 2 bài thơ "Tôi đi tìm tiếng ơi" và "Giết".

- Thơ Tố Hữu không phải đã trải qua thử thách 5 năm, hay 50 năm, mà đã 80 năm, tồn tại cùng với bao nhiêu biến cố, bao nhiêu thăng trầm của cõi đời. Có những giá trị tưởng như bất biến mà rồi đã mất tăm, lại có những vẻ đẹp xanh xao, mỏng mảnh ta tưởng sẽ tan biến mà rồi nó vẫn tồn tại, dù tồn tại vẫn với cái dáng vẻ mỏng mảnh và xanh xao như thuở nó ra đời.

 - Được ấn hành vào đúng dịp tưởng niệm 49 ngày Đại tướng đi xa, Tiễn người vào bất tử là nén tâm hương tôn kính và chân thành, được thắp bởi 103 bài thơ của 103 tác giả.

Trời ơi, khờ gì mà khờ quá mức? Khờ đau, khờ đớn, khờ hết chỗ nói, khờ hết thuốc chữa!
 

Những ngư­ời về hư­u tay trắng như­ cha tôi tự an ủi: mình hy sinh làm cách mạng cho thế hệ sau sung sướng mà. Đúng, thế hệ những ng­ười cách mạng nh­ư cha tôi đã mang lại lòng tin bất diệt cho nhân dân. Tôi khó có thể tìm đ­ược những ngư­ời cách mạng nh­ư thế sau thế hệ cha tôi.
 

Cho đến thời điểm hiện tại, có lẽ vẫn khó có nhà văn hiện đại nào vượt qua được Tô Hoài bởi sự nghiệp văn chương đồ sộ mà ông để lại. Hơn 70 năm cầm bút, cùng với một tinh thần làm việc chuyên nghiệp, cảm hứng dồi dào, cái nhìn sâu sắc Tô Hoài đã để lại những tác phẩm văn chương lớn cho nền văn học Việt Nam.
 

Mỗi lần đi qua con đường ấy, tôi lại bâng khuâng nhung nhớ... Dẫu hôm nay, cảnh quan không gian đã đổi thay nhiều, núi rừng đã khoác một màu áo mới của cuộc sống ấm no, văn minh với bao công trình dự án (cả phía Đông và Tây núi Hồng Lĩnh) đã, đang và sẽ được xây dưng.

Tháng 9 này, chúng ta long trọng kỷ niệm 200 năm ngày mất của thi hào Nguyễn Du. Đây thật là một dịp thích hợp để hậu thế, một lần nữa, “trả lời” câu hỏi đau đáu của thi hào lúc sinh thời: “Bất tri tam bách dư niên hậu - Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như?” (Ba trăm năm nữa, trong thiên hạ - Ai người ngồi khóc Tố Như lang?).

Nói về thơ hay ở đây, nghĩa là bài thơ đó phải được lưu danh sử sách trong văn hiến của ngàn năm Thăng Long - Thí dụ: cao siêu là KIỀU của đại thi hào Nguyễn Du, thuộc thể tiểu thuyết thơ.

Mở đầu tác phẩm, ta đã thấy dòng chữ: "Truyện được viết dựa theo cuộc đời trận mạc của tác giả, từng trải qua cuộc chiến tranh trên chiến trường Tây Nguyên - Nam Bộ".

Đọc bài thơ "Hoa Nhài" của nhà thơ Đặng Xuân Xuyến tôi nghĩ chắc nhiều người không chú ý đến chi tiết tả hoa nhài của nhà thơ, vì thế sẽ không thấy được chủ ý của tác giả. Cũng như tôi, mấy lần trước đọc bài thơ “Hoa Nhài” đã không phát hiện ra chi tiết thú vị này.

Khi nghe tin ông Lê Xuân Đức xuất bản cuốn sách đồ sộ “Tinh hoa thơ ca Hồ Chí Minh” (NXB Chính trị Quốc gia Sự thật – 2020; 1088 trang, khổ 19 x 27), tôi dự đoán một số điểm như sau:

- Sau gần nửa thế kỷ, bài hát “Những đồi hoa sim” của Dzũng Chinh vừa được chính thức cấp phép lưu hành. Ca khúc xuất phát từ Màu tím hoa sim - bài thơ mở ra bi kịch cuộc đời một nhà thơ tài hoa, mà cho đến bây giờ người ta vẫn nhắc đến đầy ray rứt: Hữu Loan.

Thơ và truyện của Trần Dần không ưa mạch ngầm mà luôn cuồn cuộn. Buồn vui cũng vậy. Đọc tiểu thyết và thơ anh như lứa tuổi chúng tôi hồi đó một thời luôn như bơi trong dòng chảy lướt sóng giữa trưa hè.

“Như một bài tập làm văn” là bài thơ sáng tác gần đây của nhà thơ Trần Vấn Lệ.
 

Anh cười khì khì, nói từ ngày phát hiện ra giá trị nước bọt, tao bỏ chữ buôn nước bọt, trúng cực kỳ chưa thời nào buôn nước bọt trúng như thời này, dại gì không buôn, khe khe khe.

Hiểu Bùi Giáng đã khó, hiểu thơ Bùi Giáng lại càng quá khó. Ông cứ “ngày tháng ngao du” giữa cuộc đời bụi bặm, bước chân nhảy múa xôn xao, la hét huyên thuyên trên đường phố Sài Gòn.

Đất hoa khóc vĩnh biệt người.
Ngàn cây cố quận đôi lời sương thu.

Độc thoại nội tâm và dòng ý thức theo nhận thức chung hiện nay là hai biện pháp nghệ thuật nổi bật của tiểu thuyết hiện đại, xuất hiện vào khoảng trước sau đại chiến thế giới lần thứ nhất. Trước đó các bậc thầy sáng tạo mới như James và Proust cũng rất ít sử dụng.
 

Từ lâu các nhà văn và nhà lý luận đã chú ý tới vai trò của chất thơ trong việc tạo thành chất lượng của tác phẩm. Nhà thơ và là học giả Trung Quốc Quách Mạt Nhược có lần nói: "Trong tiểu thuyết và trong kịch nếu như không có chất thơ thì giống như rượu bia và nước hoa đã bay hết hơi hết mùi, giống như một xác ướp không có linh hồn"

Nói đến tự sự, một thời gian dài người ta chỉ quan tâm tới cốt truyện. Cốt truyện đúng là một yếu tố cơ bản của tự sự, nhưng không phải là tất cả. Tuy nhiên cốt truyện cũng là một khái niệm của thi pháp học lịch sử, cụ thể.
 

Ngôn ngữ văn học là một cấu trúc nghệ thuật. Đơn vị của nó không phải giản đơn là chữ, câu mà là lời, hình thức biểu hiện của người nói, người nghe trong một kiểu giao tiếp, gắn liền với một mô hình tự sự, có một giọng điệu nhất định.

Thời gian nghệ thuật là một tập hợp của nhiều thời gian cá biệt, chủ yếu là thời gian trần thuật và thời gian câu chuyện tạo nên. Các thời gian này tác động vào nhau, liên kết nhau, lược bỏ các thời đoạn không cần thiết, tạo thành cái nhịp độ chung của tự sự và vận động của đời sống trong truyện.

Không gian nghệ thuật là hình thức tồn tại của sự sống con người, gắn liền với ý niệm về giá trị và sự cảm nhận về giới hạn giá trị của con người. Không gian nghệ thuật có thể xem là một "không quyển" tinh thần bao bọc cảm thức con người, là một hiện tượng nội cảm, giá trị, chứ không phải là hiện tượng địa lý và vật lý. Không gian địa lý, vật lý xung quanh chỉ là yếu tố mang không gian giá trị của con người.

Cái nhìn nghệ thuật của Nguyễn Du có quan hệ máu thịt với các truyền thống nghệ thuật phương Đông mà ở đây chưa thể đề cập đầy đủ.

Một vấn đề then chốt trong nghiên cứu Truyện Kiều hiện nay là xác định tính sáng tạo của Truyện Kiều của Nguyễn Du, một tác phẩm sáng tác dựa vào cốt truyện và nhân vật của Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm tài nhân, nhưng lại trở thành một kiệt tác nghệ thuật vô song.
 

NT là một nhà văn tài hoa, khí phách. Ngay từ trước CM tháng Tám, ngòi bút của ông đã biết hướng thiện, hướng mỹ để tìm ra và lưu giữ cho đời những vẻ đẹp của một thời vang bóng. Trong nhiều vẻ đẹp của vang bóng một thời ấy, nổi lên rực rỡ, chói lòa nhất là vẻ đẹp của hình tượng nhân vật HC trong truyện ngắn CNTT

Thi thoảng vào trang facebook của nhà Phê bình Văn học Nguyễn Xuân Dương, tôi gặp khá nhiều statuts và những dòng comment ngắn, ghi lại cảm xúc của ông về thơ của bạn thơ và những dòng “chia sẻ” đó thường nghiêng về “gợi mở” hơn là “bình”.

Thế Gian Say gọi là cuộc rượu một người cũng được hay cuộc rượu hai người cũng được. Một người vì bài thơ là lời của Đặng Xuân Xuyến nói về thế gian say. Hai người vì bài thơ có đề tặng nhà thơ Hoàng Xuân Hoạ khiến ta có thể hiểu là hai thi nhân đã đối ẩm với nhau rồi phiếm đàm về thế gian say

Tính khí khác thường của "cô" Sướng qua ngòi bút của Đặng Xuân Xuyến không hề phản cảm, gây cười mà đáo để duyên:

Thế gian này dẫu sấp ngửa trắng đen
Ta như bạn sống một đời không thẹn.

Đó là vào giữa năm 1999, lần đầu tiên tôi gặp Đặng Xuân Xuyến tại Nhà sách Bảo Thắng ở 276 phố Huế, Hà Nội. Cảm giác ban đầu, đập ngay vào mắt tôi: Cửa hàng bày biện rất khang trang, rất nhiều sách, nhiều chủng loại...

Tôi đã bắt đầu bài tuỳ bút này bằng những lang thang quanh ngôi trường cũ, bắt đầu bằng những kỷ niệm tuổi thơ nơi phố núi Ban Mê mù sương một thuở với những hàng cây vút cao như rừng giữa phố, chứ không phải thành phố Buôn Ma Thuột đèn vàng đèn đỏ ngợp nhà gương nắng và bụi hôm nay.

Xuyên suốt tập thơ 45 bài là cảm xúc tình cảm sâu sắc của người cha khóc con mệnh yểu với rất nhiều góc độ khác nhau, vô cùng cảm động bởi cảm xúc hết sức chân thật của tác giả.

Năm 2017 ông ra tập thơ đầu tay,với tựa đề "KHÁT" nhà xuất bản Văn học ấn hành.Ông nuôi hy vọng sẽ tiếp tục xuất bản tập thơ "Tấc dạ bồi hồi".

“Hai đứa trẻ”(in trong tập Nắng trong vườn, 1938) là truyện ngắn tiêu biểu cho văn phong và khuynh hướng tư tưởng của Thạch Lam. Ở đó chất lãng mạn và hiện thực hòa quyện với nhau tạo nên bức tranh thiên nhiên và đời sống của một phố huyện nghèo, gây ấn tượng sâu đậm trong lòng độc giả.

Ngực nõn phập phồng ru hồn gió
Bổng đảo in hồng trong mắt ai.

Hoàn cảnh lịch sử nói trên đòi hỏi VH phải nhanh chóng hiện đại hoá.

Mãn nguyện rồi, cần chi nữa phân vân
Ta nằm xuống hoá mình vào “kinh thánh” !

VHSG- Thật sự xin lỗi các bạn khi phải viết những dòng này trong những ngày này. Nhưng vì tôi cũng từng ngây thơ khi nghĩ rằng mình sẽ góp điều gì tích cực khi tham gia vào Ban Chấp hành Hội Nhà văn TPHCM. Giờ thì tôi nghĩ, việc làm hữu ích nhất mà mình có thể làm trước khi kết thúc nhiệm kỳ này là: Bóc trần toàn bộ sự thật, lật mặt những kẻ hèn kém, giả trá… đang làm hủy hoại môi trường văn chương thực sự…

Thực ra không cần thiết phải viết riêng một bài chỉ để trả lời một bình luận. Tuy nhiên, xét thấy đây là cách nhìn nhận thiếu trung thực, ý đồ nguỵ biện nguy hiểm, có thể dọn đường hoặc gợi ý cho những kẻ đạo văn hợp lý hoá hành vi của mình, không chỉ trong trường hợp này mà còn nhiều trường hợp khác. Hy vọng kẻ nào lăm le trộm cắp bài trong Thư phòng sẽ đọc được những dòng này mà chùn tay.

   Nói là " đời văn chương" nhưng ở đây, do khuôn khổ của một bài viết  - Tôi chỉ khái quát mấy nét liên quan đến sự nghiệp thi văn của nhà thơ. Vào mùa đông vừa qua, anh đã cho xuất bản: " TUYỂN THƠ CHỌN LỌC " Phạm ngọc thái, Nxb Hồng Đức 2019 - Một tác phẩm thi ca hiện đại !
 

Trần Tế Xương một thi sĩ tài hoa của dân tộc Việt Nam. Nguyễn Công Hoan suy tôn ông vào bậc thần thơ thánh chữ; Xuân Diệu thì: “Ông Nghè ông Thám vô mây khói / Đứng lại văn chương một Tú Tài”, là rất xứng đáng.