Xảo ngôn

Thứ tư - 18/10/2017 22:13

Nếu như "đường cong mềm mại" làm cho dư luận cảm thấy "cuộc đời vẫn đẹp sao" thì "đê vỡ có kế hoạch" khiến người dân Chương Mỹ yên lòng, dù cho lũ có vượt báo động 3 cũng cứ việc kê cao gối mà… ngủ (!).

Hơn ba năm về trước, dư luận từng một phen xôn xao bởi phát ngôn của một vị lãnh đạo Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội tại một buổi họp giao ban báo chí. Trả lời câu hỏi của các phóng viên về việc có hay không chuyện “nắn” đường Trường Chinh từ thẳng thành cong để “né” nhà quan chức, ông Dương Đức Tuấn – Phó giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội nói, thực chất con đường này có cong, tuy nhiên, đó chỉ là một đường cong mềm mại! [1]

Từ đó, kho tàng thành ngữ tiếng Việt có thêm một đơn vị mới mà khả năng diễn tả của nó cực kì ấn tượng: "đường cong mềm mại". Không hiểu ông Tuấn vô tình hay hữu ý, đã "sáng tạo" cho tiếng Việt hiện đại thời @ một đơn vị từ vựng độc đáo. Thật sự bái phục ông vì để tạo được một từ, ngữ mới cho ngôn ngữ dân tộc quả là một việc cực khó, thử hỏi mấy ai làm được ngoại trừ dân chúng?

Hôm nay, dư luận lại cũng thêm một phen sửng sốt khi nghe một vị quan chức khác lí giải chuyện vỡ đê Bùi 2 ở huyện Chương Mỹ (Hà Nội). Trả lời câu hỏi của báo chí có hay không việc vỡ đê này, ông Đỗ Đức Thịnh, Chi cục trưởng Chi cục Đê điều và Phòng chống lụt bão Hà Nội khẳng định: “Dân nhìn vào nói vỡ nhưng chúng ta có thể nói là vỡ nhưng vỡ có kế hoạch, vỡ trong khung thoát lũ”. [2]

Lại thêm một sự "sáng tạo" ngôn từ đến không ngờ. Quả thực, tiếng Việt của chúng ta rất giàu và đẹp. Nhưng cái giàu cái đẹp của nó thật khó để cho mọi người "thấu cảm" được nếu như không "mục sở thị" phát ngôn để đời của các vị quan chức như ông phó Sở Quy hoạch - Kiến trúc hay ông Chi cục Đê điều và Phòng chống lụt bão Hà Nội.

Nếu như "đường cong mềm mại" làm cho dư luận cảm thấy "cuộc đời vẫn đẹp sao" thì "đê vỡ có kế hoạch" khiến người dân Chương Mỹ yên lòng, dù cho lũ có vượt báo động 3 cũng cứ việc kê cao gối mà… ngủ (!).

Nhân chuyện "đê vỡ có kế hoạch", nhớ lại cách đây chưa lâu, hồi tháng 6 vừa rồi, Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải nói thông tin dự án bô xít, nhôm Lâm Đồng của TKV lỗ hơn 3.000 tỷ trong 3 năm qua là không chính xác. “Đây là lỗ theo kế hoạch, còn năm nay cắt lỗ 1.000 tỷ cùng với lãi 1.000 tỷ nữa vậy là năm nay TKV lãi 2.000 tỷ”, ông thứ trưởng khẳng định. [3]

Ôi, từ "đường cong mềm mại" đến "đê vỡ có kế hoạch" - tất cả đều đúng qui trình - Thứ "qui trình" xảo ngôn làm hỏng tiếng Việt thời ngôn ngữ "a còng"!

13-10-2017
Nguyễn Duy Xuân

Nguồn tham khảo:
[1]. http://www.doisongphapluat.com/xa-hoi/duong-truong-chinh-chi-la-mot-duong-cong-mem-mai-a28604.html
[2]. http://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/moi-truong/lu-lut-o-ha-noi-de-chuong-my-vo-trong-ke-hoach-404630.html
[3]. http://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/chinh-tri/bo-xit-thu-lai-ngan-ty-379088.html

Tác giả bài viết: Nguyễn Duy Xuân