Nguyễn Duy Xuân

Chuyện vòi vĩnh, ăn tiền của đối tượng bị thanh tra, kiểm tra đã trở nên phổ biến, trắng trợn và tự nhiên như dân gian đã từng ví von qua câu ca: “Thanh cha, thanh mẹ, thanh dì/ Cứ có phong bì thì sẽ “thanh kiu”.

Trong ngôn ngữ nghệ thuật có thể xuất hiện những cấu trúc ngữ nghĩa cú pháp không bao giờ có thể đánh giá theo lô gíc của ngôn ngữ tự nhiên, ngôn ngữ giao tiếp thông thường. Nếu một người bình thường nói: “Tôi muốn ăn trăng” hay “Tôi mặc áo trăng” chắc chắn đó là một triệu chứng của bệnh lí về tư duy và ngôn ngữ. Nhưng trong thơ ca những kết hợp bất thường như vậy lại được chấp nhận như một lối biểu hiện đặc biệt.

Việt Nam Dân chủ Cộng hòa! Đó là tình yêu của tôi đối với Đất Nước. “Đất Nước của Nhân Dân, Đất Nước của ca dao thần thoại”, của biết bao thế hệ người Việt đã ngã xuống thành tên gọi thân thương Việt Nam - Dân chủ - Cộng hòa.

Nghệ An là một tỉnh đất rộng, người đông; dưới góc độ tự nhiên, là hình ảnh thu nhỏ của đất nước; dưới góc độ lịch sử, là vùng đất trong chiếc nôi đầu tiên của người nguyên thủy ở Việt Nam.
 

Người cán bộ cách mạng một thời về với nhân dân như một lẽ tự nhiên, như về với người thân yêu nhất, về với cội nguồn của sự sống chứ không phải với tư cách của một ông quan cách mạng.

Hang Sơn Đoòng tại xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, Việt Nam được coi là hang động tự nhiên lớn nhất thế giới. Hang này nằm trong quần thể hang động Phong Nha-Kẻ Bàng.

Ông bình thơ rất ngẫu hứng và lời bình của ông phiêu diêu, lãng tử. Chất ngẫu hứng trong lời bình của ông đậm nét hương đồng gió nội, và cảm xúc thì tuôn trào theo mạch, tự nhiên, không bị lý trí cầm cương, chỉ đạo nên chất lãng tử trong câu chữ của ông mang nét dân dã, nhiều khi phảng phất chút yếu tố tâm linh huyền bí, nhưng lại rất tự nhiên, không hề gượng ép.

Nhìn theo gã, lão giật mình, lẩm bẩm: - Ơ... Rõ là vớ vẩn! Tự nhiên lại ngồi nghe mấy chuyện tào lao, chẳng đâu vào đâu... Rõ thật... ngớ ngẩn!

Người ta dùng chúng một cách tự nhiên và coi đó là một sự thực không có gì phải thắc mắc. Người ngoại quốc khi nghe và đọc những câu này cũng coi đó là một sự bình thường, dẫn xuất từ lòng hãnh diện về quê hương, giòng giống mình. Một sự hãnh diện mà dân tộc nào cũng có.

Theo Vĩnh Sính (Việt Nam và Nhật Bản, Giao lưu văn hoá, nxb Văn nghệ TPHCM 2001), nhiều thuật ngữ Hán Việt chúng ta dùng ngày hôm nay trong lĩnh vực khoa học (cả khoa học tự nhiên và xã hội) đã được du nhập vào VN đầu thế kỷ XX, thông qua con đường Tân thư của Trung Quốc (từ tiếng Nhật sang tiếng Trung cuối thế kỷ XIX, rồi từ tiếng Trung sang Hán Việt sau đó).