Kho tri thức

“Cù bất cù bơ” là gì?

23/03/2023 04:00:00 PM
Đã xem: 43
Phản hồi: 0

- Bà Hồ Xuân Hương có câu thơ: “Bác mẹ sinh ta phận ốc nhồi/ Đêm ngày lăn lóc đám cỏ hôi”. Lăn lóc là từ đôi cùng có nghĩa, nhằm chỉ sự vật nào đó lăn đi lăn lại, nhảy lên, trườn tới qua nhiều vị trí…

'Gạc Ma 1988 là cuộc thảm sát hèn hạ'

13/03/2023 09:03:00 AM
Đã xem: 758
Phản hồi: 0

"Báo chí Trung Quốc khi đó làm ầm ĩ lên rằng đó là một chiến thắng hoành tráng, nhưng tôi nghĩ đó chỉ là một cuộc thảm sát hèn hạ", chuẩn đô đốc Lê Kế Lâm trả lời Zing.vn.

100 năm ngày sinh tư lệnh huyền thoại Đồng Sỹ Nguyên (1.3.1923 - 1.3.2023): Chiến thắng mưa bom bão đạn

01/03/2023 07:31:00 AM
Đã xem: 744
Phản hồi: 0

Dấu son chói lọi nhất trong cuộc đời hoạt động cách mạng hơn 70 năm của trung tướng Đồng Sỹ Nguyên (1923 - 2019) là những năm tháng được trao trọng trách Tư lệnh Đoàn 559 - Binh đoàn Trường Sơn và trở thành vị tư lệnh huyền thoại…

Đề cương văn hóa Việt Nam: Ánh sáng soi đường cho quốc dân đi

27/02/2023 03:26:00 PM
Đã xem: 585
Phản hồi: 0

Ra đời trong hoàn cảnh lịch sử rất cam go, Đề cương về văn hóa Việt Nam được xem như bản "tuyên ngôn văn hóa", "cương lĩnh văn hóa" đầu tiên của Đảng, có tính chất hoạch định cho chiến lược phát triển văn hóa Việt Nam trong hiện tại và tương lai.

“Tiếng Việt từ TK 17: vài ghi nhận thêm về thì giá, trao đổi tiền bạc các loại, lợi – lời – lãi … (phần 21C)”

21/02/2023 03:51:00 PM
Đã xem: 79
Phản hồi: 0

Phần này bàn về giá tiền dùng trong hệ thống tiền tệ từ thời LM de Rhodes sang Á Đông truyền đạo.

Chiến tranh biên giới - những dấu mốc không thể lãng quên

17/02/2023 03:14:00 AM
Đã xem: 931
Phản hồi: 0

Rạng sáng 17/2/1979, Bắc Kinh bất ngờ ồ ạt xua quân xâm lược biên giới mở màn cho cuộc chiến 30 ngày trên địa bàn 6 tỉnh: Lào Cai, Lai Châu, Cao Bằng, Hà Giang, Lạng Sơn, Quảng Ninh và kéo dài suốt 10 năm sau đó.

Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình: Sòng phẳng với lịch sử không phải là kích động hận thù

15/02/2023 07:38:00 AM
Đã xem: 820
Phản hồi: 0

(GDVN)- Nhiều người dân Trung Quốc hiểu sai cơ bản về cuộc chiến tranh biên giới. Nhưng tính chính nghĩa của Việt Nam trong cuộc chiến đó là sự thật không thể chối cãi.

Loạn 12 sứ quân: Lịch sử từ phe chiến thắng

07/02/2023 01:52:00 AM
Đã xem: 112
Phản hồi: 0

Loạn 12 sứ quân là một sự kiện rất nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam thế kỷ X.

Một cảnh chen chúc hỗn loạn tại lễ khai ấn đền Trần

Nhà văn Hoàng Quốc Hải: PHẢI CHĂNG TỪ TRONG QUÁ KHỨ ĐÃ CÓ “ LỄ HỘI KHAI ẤN”?

05/02/2023 06:51:00 AM
Đã xem: 760
Phản hồi: 0

"Địa ngục trần gian" Côn Đảo người Pháp không thiết lập mà có từ thời nhà Nguyễn

31/01/2023 03:28:00 PM
Đã xem: 742
Phản hồi: 0

Trái với sự lầm tưởng của nhiều người, thực dân Pháp không phải đầu tiên thiết lập trại tù Côn Đảo mà ngay từ năm 1836, Côn Đảo đã được triều đình nhà Nguyễn chọn làm nơi phát vãng (đày đi xa) các tội phạm ở đất liền.

Con mèo trong lời ăn tiếng nói dân gian

25/01/2023 03:44:00 PM
Đã xem: 763
Phản hồi: 0

Người Trung Quốc lấy Mão là năm con Thỏ, trong khi với người Việt Nam, Mão lại là năm con Mèo.

50 năm Hiệp định Paris: Mãi mãi niềm tự hào và kiêu hãnh

24/01/2023 01:01:00 PM
Đã xem: 716
Phản hồi: 0

Có trải qua những tháng ngày khốc liệt của chiến tranh mới thấy hết giá trị của hòa bình, mới vỡ òa niềm vui khi đối phương buộc phải ngưng chiến. Và niềm vui lớn nhất mà tôi thêm một lần được chứng kiến cho đến thời điểm đó là ngày 27/1/1973 - ngày Hiệp định Paris được chính thức ký kết bởi đại diện của các bên tham chiến.

Hoàng Sa – nỗi đau trong trái tim ta

18/01/2023 12:01:00 PM
Đã xem: 1740
Phản hồi: 0

Hoàng Sa rồi sẽ trở về trong lòng đất Mẹ Việt Nam. Tôi, bạn và 90 triệu người dân nước Việt tin như thế bởi đó là chân lí mà chân lí thì không một thế lực đen tối nào có thể thay đổi được.

Tiếng Việt bị méo mó

16/01/2023 03:05:00 PM
Đã xem: 1051
Phản hồi: 0

Trên báo chí thời nay, ta thường bắt gặp những câu có động từ "lọt", ví dụ: Việt Nam lọt vòng chung kết, thủy sản VN lọt nhóm nước xuất khẩu hàng đầu, người đẹp lọt Top 15...

"Xoay xở” hay “xoay sở”?

16/01/2023 03:01:00 PM
Đã xem: 130
Phản hồi: 0

Trong tiếng Việt, xoay xở thường bị xem là một từ láy. Có lẽ người ta cho rằng, xở chỉ là yếu tố láy của xoay. Bởi thế, Từ điển từ láy tiếng Việt (Viện Ngôn ngữ học – Hoàng Văn Hành chủ biên – NXB Giáo Dục – 1994) thu thập và giải nghĩa như sau:

“Tiếng Việt từ TK 17: cách dùng vợ lẻ, lặng lẻ … vào thời LM de Rhodes và những hệ luỵ” (phần 38)

15/01/2023 07:39:00 AM
Đã xem: 1035
Phản hồi: 0

Phần này bàn về cách dùng đặc biệt "vợ lẻ" từ thời LM de Rhodes và các giáo sĩ Tây phương sang Á Đông truyền đạo. Cụm danh từ này - cũng như một nhóm từ vựng liên hệ như vợ chính, chính thê, vợ cả, vợ lớn, thiếp, vợ bé, vợ mọn - vợ nhỏ phản ánh truyền thống đa thê của các nước Á Châu từ xa xưa.

Toàn cảnh Hội nghị Pari về Việt Nam (ảnh tư liệu)

50 NĂM HIỆP ĐỊNH PARIS: Lễ ký kết hiệp đinh Paris năm 1973

04/01/2023 03:46:00 AM
Đã xem: 587
Phản hồi: 0

Hiệp định Paris là thắng lợi tổng hợp của cuộc đấu tranh trên các mặt trận quân sự, chính trị và ngoại giao; là đỉnh cao thắng lợi của mặt trận ngoại giao nước ta thời kỳ chống Mỹ cứu nước, là mốc son trong trang sử vàng của nền ngoại giao cách mạng Việt Nam; đánh dấu bước trưởng thành tột bậc của nền ngoại giao cách mạng thời đại Hồ Chí Minh.

Hà Nội - 12 ngày đêm năm ấy

21/12/2022 03:21:00 PM
Đã xem: 1927
Phản hồi: 0

Thế là đã tròn 50 năm quân và dân ta chiến thắng cuộc tập kích chiến lược bằng B-52 của Mỹ trên bầu trời Hà Nội cuối tháng 12/1972. Tầm vóc của chiến thắng ấy được ví như một “Điện Biên phủ trên không”.

Ngày hắc đạo: cách tính và ý nghĩa

23/12/2022 03:11:00 AM
Đã xem: 174
Phản hồi: 0

Ngày Hắc đạo là những ngày xấu, trăm việc nên kỵ. Cụ thể là những ngày: Bạch Hổ, Chu Tước, Câu Trần, Thiên Lao, Thiên Hình và Nguyên Vu.

Ngày hoàng đạo: cách tính và ý nghĩa

20/12/2022 03:00:00 PM
Đã xem: 443
Phản hồi: 0

Ngày Hoàng đạo là những ngày tốt, trăm việc nên làm. Đó là những ngày: Kim Đường, Kim Quỹ, Ngọc Đường, Minh Đường, Tư Mệnh và Thanh Long, tuy nhiên mỗi ngày hoàng đạo lại có thế mạnh hơn hẳn về khả năng phù trợ cho những việc cụ thể.

“Độc lập” và “tự chủ”

05/12/2022 03:11:00 PM
Đã xem: 181
Phản hồi: 0

“Những từ dùng sai trong tiếng Việt” là bài viết dĩ hư truyền hư, nhưng lại được không ít người tâm đắc, đăng tải, chia sẻ rộng rãi trên mạng trong nhiều năm qua. Theo tìm hiểu của tôi, thì bài viết này từng được đăng trên trang của nhà văn Triệu Xuân (trieuxuan.vn) vào “Thứ sáu, 02:20 Ngày 17/01/2014”, phần tác giả ghi “Đỗ Duy Ngọc soạn theo tư liệu trên internet”, với lời chú “tác giả gửi w.w.w trieuxuan.info”.

Kỷ niệm 250 năm ngày sinh và 200 năm ngày mất của nữ sĩ Hồ Xuân Hương: Hồ Xuân Hương “Bà Chúa thơ Nôm”

04/12/2022 03:13:00 PM
Đã xem: 208
Phản hồi: 0

- Gọi nữ sĩ Hồ Xuân Hương là “Bà Chúa thơ Nôm”, có lẽ cả tác giả Lê Tâm và nhà thơ Xuân Diệu đều nhằm vào cả khí chất con người lẫn phong cách sáng tác của bà.

50 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ trên không

04/12/2022 07:01:00 AM
Đã xem: 1234
Phản hồi: 0

Sau 12 ngày đêm chiến đấu anh dũng tuyệt vời từ 18 đến 30/12/1972, quân và dân ta đã bắn rơi 81 máy bay, trong đó có 34 “pháo đài bay” B-52 (riêng Hà Nội bắn rơi 25 chiếc B-52), 5 máy bay F.111, 42 máy bay chiến thuật các loại,…; tiêu diệt và bắt sống gần 100 phi công; buộc Tổng thống Mỹ Ních-xơn phải tuyên bố ngừng ném bom từ vĩ tuyến 20 trở ra và họp lại Hội nghị Pari về Việt Nam.

“Tiếng Việt từ TK 17: một số từ Hán Việt thời LM de Rhodes” (phần 37)

02/12/2022 03:27:00 PM
Đã xem: 191
Phản hồi: 0

Loạt bài “Tiếng Việt từ TK 17” đã đề cập đến một số cách dùng Hán Việt đặc biệt như sinh thì (~qua đời, chết), Kinh Tại Thiên, Kinh Tin Kính, Kinh Thiên Chúa, lịch sự, thượng hoà hạ mục, thượng phụ, trung phụ, hạ phụ, thượng đế, thiên chủ/chúa[2] …v.v…

Vài đóng góp của tự điển Béhaine trong văn hoá ngôn ngữ Việt Nam

01/12/2022 03:17:00 PM
Đã xem: 244
Phản hồi: 0

Bài viết này bàn về tự điển chép tay của LM Pigneau de Béhaine (viết tắt là TVL). Người viết ghi lại kinh nghiệm đọc tài liệu này cũng như vài kết quả thú vị về tiếng Việt. TVL có thể đọc trên mạng thoải mái (không cần dùng kính lúp[2]!) như từ trang này chẳng hạn https://archive.org/details/DictionariumAnamiticoLatinumPigneaux/Dictionarium%20Anamitico-Latinum%20-%201772%2C%20P.J.%20Pigneaux/page/n335/mode/2up?view=theater …v.v…

“Sự cố” có phải là "một từ vô nghĩa"?

29/11/2022 03:25:00 PM
Đã xem: 663
Phản hồi: 0

“Những từ dùng sai trong tiếng Việt” là bài viết có rất nhiều sai sót, thậm chí là “tuyên truyền nhảm”, nhưng lại được không ít người tâm đắc, đăng tải, chia sẻ rộng rãi trên mạng trong nhiều năm qua. Không rõ bài viết của ai, chỉ thấy người ta ghi là “sưu tầm”.

Tháng 11, nguyenduyxuan.net đạt con số kỷ lục: Một triệu lượt người ghé thăm

26/11/2022 07:52:00 PM
Đã xem: 1670
Phản hồi: 0

Sáng nay 27/11/2022, trang nguyenduyxuan.net đã vượt hơn 1.000.000 dù vẫn còn hơn 3 ngày nữa mới hết tháng.

100 NĂM NGÀY SINH CỐ THỦ TƯỚNG VÕ VĂN KIỆT (23-11-1922): Tầm nhìn xa trông rộng, hết lòng vì dân vì nước

21/11/2022 07:10:00 PM
Đã xem: 1495
Phản hồi: 0

- Những điểm sáng trong cuộc đời cống hiến đầy sôi động của nhà lãnh đạo Võ Văn Kiệt mãi mãi là di sản vô giá cho các thế hệ sau.

"Kim Bảo Tỷ" là tài sản của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

01/11/2022 03:44:00 AM
Đã xem: 590
Phản hồi: 0

Trước phản ứng của dư luận và sau nỗ lực ngoại giao của Việt Nam, Hãng Millon đã đồng ý tạm hoãn đấu giá "Kim Bảo Tỷ" (金寶璽) (tức ấn vàng "Hoàng đế chi bảo") trong 10 ngày và cho phép Việt Nam thương lượng để được mua trực tiếp dù phiên đấu giá đã được ấn định vào ngày 31/10/2022 tại Paris.

"Lúa" là "thóc", không phải "sạn"!

27/10/2022 09:01:00 PM
Đã xem: 1096
Phản hồi: 0

Trong bài viết: “Sạn” trong sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1không chỉ riêng bộ Cánh Diều” tác giả Xuân Dương đã “nhặt sạn” như sau (trích):

Thời Vua Hùng không có “văn hóa đóng khố”

12/10/2022 04:24:00 PM
Đã xem: 1162
Phản hồi: 0

- Đã đến lúc cần cấp tốc loại bỏ thứ “văn hóa đóng khố” ra khỏi nhận thức về trang phục thời đại Hùng Vương, vì đó là một sai lầm nguy hại.

Nhất thống lãnh thổ và thống nhất nước nhà – chữ nào đúng?

09/10/2022 03:12:00 AM
Đã xem: 504
Phản hồi: 0

Trong cuộc thi chung kết Chung kết Đường lên đỉnh Olympia ngày 2/10/2022, chương trình đưa ra câu hỏi: "Tấm bản đồ địa lý nào của nước ta vẽ khoảng năm 1838, ghi hai tên Hoàng Sa và Vạn Lý Trường Sa thuộc lãnh thổ Việt Nam?", thí sinh Đình Tùng trả lời đáp án "Đại Nam thống nhất toàn đồ". GS Lê Văn Lan, cố vấn chương trình bảo không sai (đúng ra là "Đại Nam nhất thống toàn đồ").

Đại địa mạch quốc gia

19/09/2022 04:46:00 PM
Đã xem: 653
Phản hồi: 0

Cách đây gần 10 năm, trên mạng thông tin quốc tế có một tấm bản đồ thật thú vị: Hình một con rồng rất đẹp mà đầu thì ở dãy núi Hy Mã Lạp Sơn (có đỉnh Everest cao 8.888m được gọi là nóc nhà của thế giới), lưng uốn theo hướng Tây Bắc - Đông Nam của dãy.

Một chữ, nửa thế kỷ tranh cãi

15/09/2022 04:55:00 PM
Đã xem: 1774
Phản hồi: 0

Trong tâm thức người Việt, Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn đã trở thành bậc hiển thánh, được lập đền thờ nhiều nơi. Sớm nhất phải kế đến đền Kiếp Bạc ở xã Vạn Kiếp, nay là xã Hưng Đạo, huyện Chí Linh, Hải Dương, nơi gắn liền với chiến thắng Bạch Đằng giang lừng lẫy. Đền được xây dựng từ năm 1300, ngay sau khi Trần Hưng Đạo tạ thế.

“Hối hận” – “hối” và “hận”

14/09/2022 04:45:00 PM
Đã xem: 996
Phản hồi: 0

Từ điển từ láy tiếng Việt (Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên):

Nhân ngày Giỗ Cụ Nguyễn Trãi (16 tháng 8 âl): NGUYỄN TRÃI TRONG BỐI CẢNH VĂN HÓA VIỆT NAM

10/09/2022 04:05:00 PM
Đã xem: 2116
Phản hồi: 0

I/ Nguyễn Trãi (1380-1442) sống và hoạt động trong một thời kỳ đầy biến động, đầy hoạn nạn và âu lo của lịch sử Việt Nam. Ông là con đẻ của thời đại ấy và là ngôi sao Khuê lấp lánh trên bầu trời lịch sử Việt Nam thời đại ấy.

Lại chuyện "dốt đặc cán mai"

01/09/2022 11:30:00 PM
Đã xem: 339
Phản hồi: 0

Báo Người Lao Động (7/10/2021) đăng bài viết “Dốt đặc cán mai” của chúng tôi (bút danh Hoàng Tuấn Công [HTC]; bản dài đăng trên Tuấn Công Thư phòng). Trong bài viết này, tác giả phản biện một số cách hiểu chưa đúng về nghĩa đen của câu thành ngữ; lý giải tại sao lại ví von “Dốt đặc cán mai”, mà không phải “đặc cán thuổng” hay “đặc cán cuốc”, “đặc cán xẻng”...

Về một số câu tục ngữ "chưa rõ nghĩa" trong "Từ điển tục ngữ Việt" (Kỳ cuối)

27/08/2022 02:54:00 AM
Đã xem: 330
Phản hồi: 0

Tiếp theo kỳ 4.

Về một số câu tục ngữ "chưa rõ nghĩa" (Kỳ 4)

18/08/2022 09:28:00 AM
Đã xem: 378
Phản hồi: 0

Trong Từ điển tục ngữ Việt (NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh - 2010) có một số câu Nguyễn Đức Dương thu thập, nhưng xếp vào diện “chưa rõ nghĩa”. Cách làm này thể hiện sự thận trọng, và cũng có cái hay là lưu ý cho độc giả và các nhà nghiên cứu về những vấn đề còn bỏ ngỏ.

QUỐC PHỤC - Loay hoay đi tìm cái đã có

14/08/2022 06:49:00 AM
Đã xem: 863
Phản hồi: 0

Nhân chuyện Đại sứ Lý Đức Trung mặc quốc phục trình Quốc thư lên Tổng thống Israel ngày 9/8/2022 được báo chí phản ảnh gây tranh cãi dư luận, chúng tôi xin đăng bài viết này của Nhà văn Hoàng Quốc Hải để bạn đọc hiểu thêm về vấn đề "quốc phục" Việt Nam.

Nhớ ông - "tay mõ làng Hà Nội"

08/08/2022 06:07:00 AM
Đã xem: 387
Phản hồi: 0

Ngày 8/8, tròn 17 năm ngày mất của GS Trần Quốc Vượng. Ông được coi là một trong “Tứ trụ” của giới sử học nước nhà: “Lâm-Lê-Tấn-Vượng”.

Về một số câu tục ngữ "chưa rõ nghĩa" trong "Từ điển tục ngữ Việt" (kỳ 3)

05/08/2022 04:01:00 PM
Đã xem: 921
Phản hồi: 0

Về một số câu tục ngữ “chưa rõ nghĩa” trong “Từ điển tục ngữ Việt” ( Kỳ 2)

21/07/2022 09:20:00 PM
Đã xem: 369
Phản hồi: 0

Nghệ sĩ Văn Cao ông là thiên tài hay vĩ nhân thời đại? (2)

20/07/2022 04:20:00 PM
Đã xem: 483
Phản hồi: 0

Nhân dân Việt Nam đủ mọi thế hệ đều biết tên ông, kính trọng ông. Vậy ông là nghệ sĩ thiên tài hay vĩ nhân thời đại?

"Chiến sĩ vô danh" chẳng lẽ lại là chiến sĩ… “vô danh tiểu tốt”?

16/07/2022 04:50:00 PM
Đã xem: 2237
Phản hồi: 0

Mộ liệt sĩ vô danh, hay liệt sĩ vô danh được hiểu là mộ liệt sĩ/liệt sĩ bị thất lạc họ tên, hoặc mộ liệt sĩ/liệt sĩ chưa xác định được danh tính. Cách diễn đạt này thông dụng cả trong tiếng Hán lẫn tiếng Việt, cũng như nhiều thứ tiếng khác trên thế giới, và hoàn toàn không có gì sai.

Tên gọi Hòn ngọc Viễn Đông và Sài Gòn hoa lệ có từ đâu?

13/07/2022 04:26:00 PM
Đã xem: 465
Phản hồi: 0

Năm 1913, Sài Gòn đã được gọi là Hòn ngọc Viễn Đông, tên tiếng Anh là Pearl of the Far East; tên tiếng Pháp là La Perle de l'Extrême-Orient. Tuy nhiên điều khá bất ngờ, đây không chỉ là danh hiệu dành riêng cho Sài Gòn. Vì sao?

Về một số câu tục ngữ “chưa rõ nghĩa” trong “Từ điển tục ngữ Việt”

12/07/2022 04:40:00 PM
Đã xem: 518
Phản hồi: 0

Thông thường, khi biên soạn từ điển thì tất cả từ ngữ thu thập sẽ được soạn giả giải thích. Tuy nhiên, trong Từ điển tục ngữ Việt (NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh - 2010) có một số câu Nguyễn Đức Dương thu thập, nhưng xếp vào diện “chưa rõ nghĩa”. Cách làm này thể hiện sự thận trọng, và cũng có cái hay là lưu ý cho độc giả và các nhà nghiên cứu về những vấn đề còn bỏ ngỏ.

Nghệ sĩ Văn Cao ông là thiên tài hay vĩ nhân thời đại (1)

10/07/2022 11:15:00 PM
Đã xem: 807
Phản hồi: 0

Trong lĩnh vực văn học nghệ thuật, Việt Nam có nhiều thiên tài xuất hiện sớm, đặc biệt là Văn Cao xuất hiện khá sớm ở cả ba lĩnh vực: thơ ca, âm nhạc và hội họa.

Hồ Xuân Hương – Khát khao vọng mấy trăm năm lẻ

07/07/2022 04:50:00 PM
Đã xem: 417
Phản hồi: 0

- Một thời người ta đã bàn nhiều về thơ của bà, “Khi thì nói nàng tục mà không dâm/ Khi thì bảo nàng dâm mà không tục” (Hoàng Trung Thông trong bài thơ đã nhắc ở trên). May mắn là ngay cả ở những thời điểm tồn tại kiểu phê bình văn học thô thiển thì quan điểm “kết án” thơ Hồ Xuân Hương cũng không thắng thế. Vẫn Hoàng Trung Thông viết về thơ bà: “Đọc lên sang sảng/ Ai thẹn thì cúi đầu/ Ai thích thì nghĩ lâu/ Đó là nàng thơ của một thời một thuở/ Đó là thơ mà không ai không nhớ”.

Đạo Nguyễn Đình Chiểu trong đời: Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm

03/07/2022 08:25:00 PM
Đã xem: 453
Phản hồi: 0

Tại lễ kỷ niệm được tổ chức trọng thể tại đền thờ cụ đồ ở Ba Tri tối 30-6-2022, dòng thơ "Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm/ Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà" rực sáng lên trong trời đêm, tiếng thơ Lục Vân Tiên - Kiều Nguyệt Nga được nói, được hát, được diễn bằng tiếng Việt, tiếng Anh lặp lại lẽ sống của cụ với lớp hậu sinh...

Về hai chữ "khuyến quân" của Lê Xuân Đức

02/07/2022 08:27:00 PM
Đã xem: 429
Phản hồi: 0

Tinh hoa thơ ca Hồ Chí Minh (Lê Xuân Đức - NXB Chính trị Quốc gia Sự thật-2020) là một cuốn sách dày 1088 trang, khổ 19 x 27.

Nguyễn Đình Chiểu – Bậc tôn sư của đất phương Nam

01/07/2022 08:18:00 PM
Đã xem: 333
Phản hồi: 0

- Tác giả của Lục Vân Tiên dù bị mù vẫn mở trường dạy học, bốc thuốc cứu người và tham gia bàn bạc công việc cứu nước.

Nguyễn Đình Chiểu – Nghệ sĩ hay hủ nho?

29/06/2022 09:01:00 PM
Đã xem: 434
Phản hồi: 0

Sau khi đọc bài: “Đọc… chơi vài bài ca dao” của Nguyễn Hưng Quốc và bài “Bàn thêm về Lục Vân Tiên và ca dao” với Nguyễn Hưng Quốc của Thế Uyên trên tạp chí Văn học – Xuân Mậu Dần 1998 – Cali – USA, tôi thấy một số điểm cần được bàn thêm với hai tác giả, đặc biệt là việc đánh giá về Nguyễn Đình Chiểu.

Tài năng xuất chúng và nghị lực phi thường của Nguyễn Đình Chiểu

29/06/2022 04:26:00 AM
Đã xem: 352
Phản hồi: 0

Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu (1822 – 1888), hay được gọi là Đồ Chiểu, tự Mạnh Trạch, hiệu Trọng Phủ, Hối Trai, sinh tại quê mẹ là làng Tân Thới, phủ Tân Bình, huyện Bình Dương, tỉnh Gia Định (nay thuộc phường Cầu Kho, quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh).

Văn bản số 122/TB-UBND của phường Nghĩa Trung (ảnh mạng xã hội)

Khi quan chức lơ mơ về tiếng Việt

25/06/2022 05:16:00 AM
Đã xem: 553
Phản hồi: 0

Một văn bản hành chính chưa đầy trang A4 mà mắc gần 20 lỗi về sử dụng tiếng Việt là điều khó chấp nhận. Thêm một minh chứng về năng lực yếu kém của cán bộ, nhân viên trong bộ máy công quyền hiện nay nhất là ở cấp cơ sở.

“Hằng” hay “hàng”?

04/06/2022 04:48:00 PM
Đã xem: 1089
Phản hồi: 0

Hẳn nhiều người cho rằng, những cặp từ hằng ngày - hàng ngày, hằng tuần - hàng tuần, hằng tháng - hàng tháng, hằng năm - hàng năm… là một. Cho nên, không ít người dùng lẫn lộn những cặp từ này.

Từ đồng nghĩa với "tham lam" - Hoàng Tuấn Công

31/05/2022 08:30:00 PM
Đã xem: 2169
Phản hồi: 0

Tham lam không đồng nghĩa, gần nghĩa với các từ: tham tàn, tham bạo, vơ vét, hám lợi. Có chăng chỉ có hám lợi mang nét nghĩa “tham” mà thôi.

Báo động về hiện tượng lệch chuẩn tiếng Việt hiện nay

30/05/2022 08:30:00 PM
Đã xem: 594
Phản hồi: 0

Không biết tự bao giờ, trong văn nói xuất hiện những cách diễn đạt, cách dùng từ "lạ", không phù hợp với chuẩn mực của tiếng Việt. Những cách nói "lạ" này quí vị có thể bắt gặp bất cứ lúc nào, trên truyền hình, trong các lễ hội hay ở nơi mình đang công tác.

Chúc mừng tân Tiến sĩ Nguyễn Duy Hưng

28/05/2022 04:20:00 AM
Đã xem: 518
Phản hồi: 0

Sáng 27/5/2022, Hội đồng Khoa kỹ thuật quản lý Đại học Padova (Italy) tổ chức thành công buổi bảo vệ Luận án Tiến sĩ cho các nghiên cứu sinh (NCS) sau khi hoàn thành khóa học tại Trường.

Ngôn từ chi lạ…

25/05/2022 04:22:00 PM
Đã xem: 411
Phản hồi: 0

“An điều dưỡng” là gì? Dò khắp từ điển chẳng thấy từ này. Giỏi như anh “Gúc gồ” mà cũng chào thua.

Yêu tiếng Việt: “Nữ tài xế livestream khi lái xe khiến một người chết chưa có bằng”

21/05/2022 09:02:00 PM
Đã xem: 1281
Phản hồi: 0

Đó là tít bài báo đăng trên Zing ngày 17/5/2022. Trước phản ứng của cộng đồng mạng về một cái tít ngô nghê, báo này đã sửa lại: “Chưa có bằng, nữ tài xế vừa lái xe vừa livestream khiến một người chết”.

Yêu tiếng Việt - chuyên mục mới của nguyenduyxuan.net

18/05/2022 11:12:00 PM
Đã xem: 648
Phản hồi: 0

Việc mắc lỗi tiếng Việt có thể bắt gặp mọi lúc, mọi nơi, không phân biệt trình độ học vấn. Nếu không cẩn trọng và lơ là ý thức rèn giũa tiếng mẹ đẻ thì bất cứ ai cũng có thể mắc lỗi.

Trước Chủ tịch Hồ Chí Minh, trí thức, văn nghệ sĩ thấy mình nhỏ bé

18/05/2022 10:37:00 PM
Đã xem: 349
Phản hồi: 0

Chủ tịch Hồ Chí Minh, dù chưa phải là một đại trí thức được hiểu theo lối được đào tạo bài bản trường lớp, ấy vậy mà bằng kiến thức được đắp bồi từ đời sống thực tế, Người trở thành vĩ nhân của thời đại.

Tao khang là "hạt thóc" hay là... - Hoàng Tuấn Công

18/05/2022 04:15:00 PM
Đã xem: 448
Phản hồi: 0

“Trong tiếng Hán, hạt gạo là đạo (tao), vỏ trấu bọc ngoài gạo gọi là khang. Sự bao bọc này rất khăng khít, nên muốn có gạo ăn phải xay lúa giã gạo. Chữ tạo khang, Đạo khang được chỉ sự chung thuỷ của vợ chồng, nên có câu Vợ chồng là nghĩa tao khang.

Lịch sử văn bằng tiến sĩ - GS Nguyễn Văn Tuấn

10/05/2022 04:31:00 PM
Đã xem: 638
Phản hồi: 0

Tuy được gọi và viết có hơi hám triết học (“Doctor of Philosophy” hay PhD) nhưng văn bằng tiến sĩ không hẳn là người học về triết. Lịch sử của văn bằng này khá hay, và ở đây tôi xin chia sẻ vài điều tôi biết.

“Ba họ” là… “ba họ” hay là “ba đời”? - Hoàng Tuấn Công

07/05/2022 04:03:00 PM
Đã xem: 552
Phản hồi: 0

Trên trang “Làng Việt xưa và nay”, Trần Ngọc Đông đăng bài “Không ai giàu ba họ, không ai khó ba đời”,trích lời giải thích trong sách “Bách khoa thư làng Việt cổ truyền” (PGS. Bùi Xuân Đính. NXB Chính trị Quốc gia - 2021).

Võ Nguyên Giáp - Người lữ hành xuyên thế kỷ

07/05/2022 04:51:00 AM
Đã xem: 547
Phản hồi: 0

“Võ Nguyên Giáp có 30 năm làm Tổng tư lệnh quân đội và gần 50 năm tham gia vào những suy tính chính trị ở cấp cao nhất: Đó là hai sự kiện chưa từng có trong lịch sử. Vả lại, khó so sánh ông với các tướng lĩnh khác, sự kết hợp giữa chiến tranh du kích và chiến tranh chính quy ở một trình độ như vậy trước đây chưa từng có” (“Giáp Les Deux guerres d’Indochine” Peter MacDonald Perrin, Paris 1992)

Phát hiện thư tịch cổ ngoại giao VIỆT NAM - NHẬT BẢN TK XVI

05/05/2022 04:10:00 PM
Đã xem: 533
Phản hồi: 0

Bảo tàng Kyushu cho biết đã mua lại được bức thư tịch này từ một hiệu sách cũ ở thành phố Kyoto. Bức thư có chiều rộng 33,3cm và chiều dài 34,9cm.

Thế kỷ VIII có một người Nhật đến Việt Nam

04/05/2022 04:17:00 PM
Đã xem: 376
Phản hồi: 0

Ông là Triều Hành, sống vào thời Đường (Trung Quốc), người đã có thời gian ngắn cư ngụ trên đất Việt Nam, và từng là viên quan cai trị nước ta trong giai đoạn thuộc Đường.

Xung quanh những nghi vấn chúa Nguyễn Ánh đã từng ra Côn Đảo

02/05/2022 03:59:00 AM
Đã xem: 585
Phản hồi: 0

- Thời gian gần đây bỗng nhiên có khuynh hướng phủ nhận việc chúa Nguyễn Ánh (vua Gia Long) từng ra đến Côn Đảo (tên cũ là Côn Lôn), dù chuyện này từng đã ghi rõ trong bản dịch bộ Đại Nam thực lục.

“Đầm đìa” và “đìa đầm”

30/04/2022 09:05:00 PM
Đã xem: 2231
Phản hồi: 0

Từ điển từ láy tiếng Việt (Viện ngôn ngữ học – Hoàng Văn Hành chủ biên) thu thập và giải nghĩa: “ĐẦM ĐÌA tt (nước mắt mồ hôi) nhiều đến mức chảy ròng ròng. Nước mắt đầm đìa. Mồ hôi vã ra đầm đìa như tắm. “Hớ hênh nghiêng chút bên kia, Giọt đau thương sẽ đầm đìa mắt ai” (Nguyễn Duy).

Kiến nghị thu hồi quyết định công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với “Lễ giỗ bà thứ phi Hoàng Phi Yến ở huyện Côn Đảo, Bà Rịa-Vũng Tàu”

26/04/2022 09:01:00 PM
Đã xem: 643
Phản hồi: 0

Hội đồng trị sự Nguyễn Phúc tộc Việt Nam “đã rà soát Nguyễn Phúc tộc thế phả và Đại Nam liệt truyện thì hoàn toàn không có ai là thứ phi vua Gia Long tên Lê Thị Răm và có tên thụy là Phi Yến cả. Tương tự trong gia phả hoàng tộc cũng không ghi chép tên của hoàng tử Cải là con của vua Gia Long”.

“Tiếng Việt từ TK 17: cách dùng đừng, chẳng khi nào đừng, chẳng có khi đừng” (phần 35)

01/04/2022 10:55:00 PM
Đã xem: 896
Phản hồi: 0

Phần này bàn về cách dùng đừng, chẳng khi nào đừng, chẳng có khi đừng, dừng, liên hệ giữa không và chẳng/chăng của câu phủ định vào thời LM de Rhodes đến truyền đạo.

Cám ơn hay cảm ơn?

28/03/2022 08:15:00 PM
Đã xem: 1038
Phản hồi: 0

- Hiện nay, cứ vào các tác giả và các nguồn trên mạng thì rất nhiều người dùng 2 tiếng cám ơn, còn An Chi thì vẫn nói cám ơn trong mọi trường hợp.

Trường Sa 1988 - Hồ sơ một sự kiện lịch sử: Mở màn cuộc thảm sát Gạc Ma

13/03/2022 04:10:00 PM
Đã xem: 811
Phản hồi: 0

Tối ngày 11.3.1988, tàu vận tải HQ-604 nhổ neo rời cảng Cam Ranh chở theo chiến sĩ công binh Trung đoàn 83 và lực lượng giữ đảo của Lữ đoàn 146 ra bãi đá Gạc Ma để xây dựng tại cụm đảo Gạc Ma, Cô Lin và Len Đao.

Trường Sa 1988 - Hồ sơ một sự kiện lịch sử: Những bước xâm lấn thực địa

12/03/2022 03:25:00 PM
Đã xem: 2211
Phản hồi: 0

Chuẩn bị tiến hành chiến dịch xâm lấn quần đảo Trường Sa của Việt Nam, Trung Quốc thành lập một bộ tư lệnh đặc biệt, sử dụng lực lượng của hạm đội Nam Hải, được tăng cường một bộ phận của hạm đội Đông Hải, gồm 40 tàu với khoảng 1.000 quân thay nhau hoạt động ở khu vực quần đảo Trường Sa.

Trường Sa 1988 - Hồ sơ một sự kiện lịch sử: Trên bàn ngoại giao và thực địa

11/03/2022 03:49:00 PM
Đã xem: 547
Phản hồi: 0

Phía Trung Quốc, những chiến dịch tuyên truyền về chủ quyền Tây Sa và Nam Sa trong nước đã cho thấy một sự dàn xếp cho kế hoạch bành trướng trên thực địa.

Trường Sa 1988 - Hồ sơ một sự kiện lịch sử: Đêm trước cuộc động binh

10/03/2022 07:29:00 PM
Đã xem: 633
Phản hồi: 0

Lời tòa soạn: Sau gần 35 năm, câu chuyện về cuộc thảm sát Gạc Ma năm 1988 vẫn còn nhiều lý do, chưa được kể lại một cách đầy đủ. Cuốn sách Trường Sa 1988 - Hồ sơ một sự kiện lịch sử do Võ Hà sưu tầm, biên soạn (Phanbook & NXB Đà Nẵng, 2021), dày gần 500 trang, là một hướng tiếp cận sự kiện mới mẻ.

Chuyện cụ Phan Bội Châu về thăm quê dịp Tết Bính Dần 1926

09/03/2022 03:33:00 PM
Đã xem: 613
Phản hồi: 0

- Tháng 7/1925, cụ Phan Bội Châu bị bắt ở Thượng Hải (Trung Quốc). Ngày 23/11/1925, cụ bị tòa án của thực dân Pháp ở Hà Nội xử khổ sai chung thân, nhưng ngay sau đó cụ được Toàn quyền Đông Dương Varenne ân xá. Ngày 25/11/1925, cụ rời Hà Nội về Huế. Trên đường cụ đã dừng lại ở Vinh để thăm hai người con trai, rồi lại tiếp tục hành trình.

Vì sao ca khúc “Chiến đấu vì độc lập tự do” của nhạc sĩ Phạm Tuyên không được vào tổng tập?

20/02/2022 03:12:00 PM
Đã xem: 719
Phản hồi: 0

Đành trưng ra cái tít bài hơi bị dài ấy bởi nhiều duyên do! Mà còn dài nữa. Tạm đủ phải là ca khúc Chiến đấu vì độc lập Tự do. Và Tổng tập ấy của một Bộ ngành lớn có tên là Những khúc quân hành vượt thời gian.

Chiến tranh biên giới - những dấu mốc không thể lãng quên

15/02/2022 09:15:00 PM
Đã xem: 1023
Phản hồi: 0

Rắc rối “nhân tình” và “tình nhân”

18/02/2022 03:49:00 AM
Đã xem: 1228
Phản hồi: 0

Nhân tình và tình nhân là hai từ Việt gốc Hán có hai nghĩa khác nhau. Nhân tình人情 = tình người; tình cảm giữa người với người; lòng dân, tình hình dân chúng; còn tình nhân 情人 = người tình; người yêu.

Nguyễn Công Trứ, một đỉnh cao văn hóa Việt

07/02/2022 03:12:00 PM
Đã xem: 553
Phản hồi: 0

- Hôm ấy, nhà thơ Tố Hữu đã hướng về Hà Tĩnh vái dài và nói: “Tôi xin bái phục, nghìn lần bái phục cụ Nguyễn Công Trứ. Tôi giờ mới thật hiểu cụ. Thật là một người có một không hai. Tài đến rứa là cùng, khí phách đến rứa là cùng, đức độ làm quan đến rứa là cùng mà chơi nhởi cũng hay đến rứa là cùng…”.

Siêu vũ khí hủy diệt của vua Quang Trung (phẩn 2)

05/02/2022 03:36:00 PM
Đã xem: 476
Phản hồi: 0

Con mắt phát sáng trong đêm là 1 bằng chứng nữa cho thấy vua Quang Trung biết rất rõ về phốt pho. Nhưng vua học được công nghệ sản xuất phốt pho từ phương Tây hay tự biết?

Siêu vũ khí hủy diệt của vua Quang Trung (phần 1)

05/02/2022 08:15:00 AM
Đã xem: 542
Phản hồi: 0

Quân đội Tây Sơn, dưới sự chỉ huy của vua Quang Trung, sở hữu 2 loại vũ khí khủng khiếp, đó là phốt pho trắng và chất lỏng đặc biệt còn hơn cả napan ngày nay.

"Đánh cho để dài tóc..."

05/02/2022 03:00:00 AM
Đã xem: 769
Phản hồi: 0

Trưa mùng 5 Tết Kỷ Dậu (tức ngày 30-1-1789), Hoàng đế Quang Trung với áo bào xám đen khói súng đã ngự trên lưng voi, dẫn đầu đại quân tiến vào Kinh thành Thăng Long... trong sự vui mừng của nhân dân.

Hổ trành - ma cọp

04/02/2022 03:20:00 PM
Đã xem: 586
Phản hồi: 0

Năm Dần với các nhân vật & sự kiện lịch sử của cách mạng Việt Nam

29/01/2022 08:30:00 AM
Đã xem: 1070
Phản hồi: 0

Bốn ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc có biết bao dấu mốc quan trọng diễn ra trong các năm Dần (tính theo lịch âm), góp phần dệt nên những trang vàng chói lọi trong truyền thống hào hùng của đất nước.

Bài phỏng vấn thiền sư Thích Nhất Hạnh chấn động phương Tây

24/01/2022 03:43:00 PM
Đã xem: 593
Phản hồi: 0

- Khi thiền sư Thích Nhất Hạnh tới Canada vào năm 2011, nhà báo Andrea Miller đã có cuộc phỏng vấn riêng với ông và bài viết đã gây nhiều tiếng vang ở đất nước này, cũng như tại nhiều quốc gia phương Tây. Xin trích dẫn lại để cho độc giả hiểu hơn về lý tưởng, nhân cách và những triết lý sống vĩ đại của thiền sư khi ông vừa viên tịch vào 0h ngày 22.01.2022.

30 câu nói bất hủ của Thiền sư Thích Nhất Hạnh:

22/01/2022 03:33:00 PM
Đã xem: 1790
Phản hồi: 0

Thích Nhất Hạnh (tên khai sinh Nguyễn Xuân Bảo, 11 tháng 10 năm 1926 – 22 tháng 1 năm 2022) là một thiền sư, giảng viên, nhà văn, nhà thơ, nhà khảo cứu, nhà hoạt động xã hội và nhà hoạt động hòa bình người Việt Nam.

"Thiên Nam tứ chí lộ đồ" do Đỗ Bá, tự Công Đạo vẽ, được tập hợp trong tập Hồng Đức bản đồ, có ghi chú địa danh Bãi Cát Vàng bằng chữ Nôm.

Tài liệu, thư tịch cổ khẳng định Hoàng Sa là của Việt Nam

18/01/2022 08:05:00 PM
Đã xem: 797
Phản hồi: 0

Trong “Toản tập Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư” (quyển 1), có phần vẽ và chú giải, phản ánh việc khai thác và thực thi chủ quyền của các chúa Nguyễn đối với Bãi Cát Vàng (quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa).

48 năm Trung Quốc cưỡng chiếm Hoàng Sa của Việt Nam

18/01/2022 03:46:00 PM
Đã xem: 691
Phản hồi: 0

Cho đến nay chúng ta vẫn có bằng chứng đầy đủ về chủ quyền của nhà nước Đại Việt (gồm cả Đàng Ngoài của các chúa Trịnh và Đàng Trong của các chúa Nguyễn đều tôn phò nhà Lê) quaThiên Nam Tứ chí Lộ Đồ Thư trong Hồng Đức Bản Đồ hay Toản Tập An Nam Lộ trong sách Thiên Hạ Bản Đồ (của Đỗ Bá Công soạn năm Chính Hoà thứ 7-1686) và sách Phủ Biên Tạp Lục của bác học Lê Quý Đôn (1776)...

"Thương cho roi cho vọt..."

16/01/2022 03:44:00 PM
Đã xem: 748
Phản hồi: 0

Vụ bé Vân An (8 tuổi, TPHCM) bị người tình của bố đẻ bạo hành đến chết khiến báo chí và mạng xã hội lại bùng lên chuyện đúng sai trong quan niệm giáo dục “Thương cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi” của ông bà ta xưa.

“Tiếng Việt từ thời LM de Rhodes – Kinh Lạy Cha và Philiphê Bỉnh – vài nhận xét thêm (phần 5E)”

07/01/2022 04:00:00 AM
Đã xem: 802
Phản hồi: 0

Phần này bàn về bản Kinh Lạy Cha (KLC) từ các tài liệu chép tay của LM Philiphê Bỉnh, còn giữ trong thư viện Tòa Thánh La Mã với mã số Borg.tonch 13 và Borg.tonch 18.

“Chắp bút” hay “chấp bút”?

06/01/2022 03:36:00 PM
Đã xem: 851
Phản hồi: 0

“Chấp bút” 執筆 là một từ Việt gốc Hán, trong đó “chấp” 執 có nghĩa là cầm, nắm. Ví dụ: chấp chính 執政 (nắm giữ chính quyền); chấp chưởng 執掌 (nắm giữ và quản lý); chấp sự 執事 (người nắm giữ một phần việc trong cách cuộc tế lễ).

"Chia sẻ" VÀ "chia xẻ"

04/01/2022 03:55:00 PM
Đã xem: 537
Phản hồi: 0

Trong tiếng Việt, “chia sẻ” và “chia xẻ” là hai từ thường bị dùng lẫn lộn hoặc đánh đồng làm một, dẫn đến lỗi sai chính tả.

Một giả thuyết khác về Loa Thành

02/01/2022 03:17:00 PM
Đã xem: 493
Phản hồi: 0

- Loa Thành hay thành Cổ Loa vẫn mặc định được coi là tọa lạc ở xã Cổ Loa, huyện Đông Anh, Hà Nội. Đó là kinh đô của An Dương Vương từ thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên.

Văn hóa Việt nhìn từ tiếng Việt: Khớp hay khốp, kiều hay kiệu?

22/12/2021 03:41:00 PM
Đã xem: 583
Phản hồi: 0

Ngựa ô anh thắng kiệu vàng
Anh tra khớp bạc đưa nàng về dinh

“Kỳ yên”, “an”, “bình”, “yên” có phải như giải thích của GS. Trần Ngọc Thêm

13/12/2021 03:16:00 PM
Đã xem: 554
Phản hồi: 0

Nhà nghiên cứu văn hoá, GS.TSKH. Trần Ngọc Thêm là tác giả sách “Cơ sở văn hoá Việt Nam”. Trong đó, ông quy cho văn hoá Việt Nam cái gọi là “bản chất âm tính”, rồi hầu như mọi hiện tượng xã hội đều được giải thích xoay quanh nó.